Opłata odpadowa - czym jest i ile wynosi?

Bez względu na to, czym zajmuje się nasze przedsiębiorstwo, istnieje duża szansa na to, że zobowiązani jesteśmy do odprowadzania tzw. opłaty odpadowej, zwanej także opłatą produktową za opakowania. Nie musimy bowiem być producentami tego typu produktów – wystarczy, że własne wyroby wprowadzamy na krajowy rynek w zakupionych od podmiotu trzeciego opakowaniach. Co przez to rozumieć? Jak uniknąć ewentualnej opłaty produktowej? Przyjrzyjmy się bliżej temu zagadnieniu.

Co to jest opłata odpadowa?

Jak wynika z ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, opłata odpadowa, a ściślej opłata produktowa dotyka wielu podmiotów. Artykuł 17 ust. 1 tego aktu prawnego mówi bowiem jasno, że „wprowadzający produkty w opakowaniach jest obowiązany zapewniać odzysk, w tym recykling odpadów opakowaniowych takiego samego rodzaju jak odpady opakowaniowe powstałe z tego samego rodzaju opakowań jak opakowania, w których wprowadził produkty”. Brzmi zawile, sprowadza się jednak do prostej konkluzji – sprzedając własne wyroby w danych opakowaniach (szklanych, papierowych, z tworzyw sztucznych etc.) należy zapewnić odzysk i recykling tych surowców na określonym poziomie. W przypadku, gdy nie osiągnie się wymaganego prawem pułapu, swoistą „karą” dla przedsiębiorcy jest konieczność poniesienia opłaty produktowej.

Ile wynosi opłata odpadowa?

Kwota, na jaką opiewa opłata odpadowa, wynika między innymi z faktu, ile kilogramów opakowań dane przedsiębiorstwo wprowadziło na rynek. Jej wysokość uzależniona jest bowiem zarówno od masy wprowadzonych na rynek produktów opakowaniowych, jak i również ich rodzaju – czyli surowca, z jakiego zostały wytworzone. Zasady, zgodnie z którymi powinna być wyliczona należna opłata odpadowa, zostały przedstawione w załączniku nr 2 do ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi.

W celu wyliczenia ile będzie nas wynosić opłata odpadowa, można jednak skorzystać z dostępnych w Internecie kalkulatorów, pozwalających na oszacowanie tej kwoty. Jeśli przykładowo wprowadziliśmy w 2020 roku na rynek 100 kg opakowań z tworzyw sztucznych, wysokość należnej opłaty produktowej wynosi 379 złotych. Dla porównania – 100 kg papierowych opakowań to opłata odpadowa w wysokości 125 zł, a w przypadku szklanych butelek o tej samej masie – 53 złote.

Obowiązek rejestrowania odpadów – na czym polega?

W celu przeciwdziałania nieprawidłowościom, występującym w sektorze gospodarowania odpadami Ministerstwo Środowiska wprowadziło tzw. BDO, czyli Bazę danych o produktach i opakowaniach oraz gospodarce odpadami. Wszystkie przedsiębiorstwa, które wprowadzają na rynek produkty w opakowaniach, mają obowiązek rejestracji do BDO.

Za pośrednictwem indywidualnego konta w systemie przedsiębiorstwa od 1 stycznia 2021 roku mają obowiązek prowadzenia ewidencji odpadów online. Wśród podstawowych dokumentów, które należy wypełniać w BDO, wskazać należy między innymi kartę przekazania odpadu, kartę ewidencji odpadów, potwierdzenie wystawienia w BDO karty przekazania odpadu oraz roczne sprawozdanie odpadowe dla Marszałka Województwa. Całość sprowadza się do skrupulatnego wykazywania przez każdą firmę, jakie odpady (oraz w jakich ilościach) zostały przez nią wytworzone. Kontrola nad odpadami pozwala nie tylko na właściwą organizację procesu segregacji materiałów poddawanych recyklingowi, ale też ułatwia gospodarkę odpadami w poszczególnych województwach.

Czy opłatę odpadową można umorzyć?

Choć z powyższych informacji wynika, że opłata produktowa dotyka niemal każde przedsiębiorstwo i stanowi swoisty „podatek” do uiszczenia, dobra wiadomość jest taka, że opłata odpadowa może zostać umorzona. Jest to możliwe, jeśli przedsiębiorca kupuje opakowania od hurtowni, które są w stanie wygenerować raport ze sprzedaży opakowań wraz z wykazaniem ich masy. Możliwość realnego wyliczenia, ile kilogramów opakowań zostało przez firmę wprowadzonych na rynek, pozwala na skorzystanie ze zwolnienia z opłaty produktowej. Możliwość ubiegania się o taką ulgę przysługuje tym przedsiębiorstwom, w przypadku których masa opakowań wprowadzonych na polski rynek w 2020 roku nie przekroczyła 1 Mg, czyli jednej tony.

Z tego powodu zaopatrywanie się w hurtowni opakowań stanowi kolejną korzyść finansową, tuż obok o wiele tańszych produktów i dostępności szerokiego asortymentu. Warto także rozważyć wybór takich opakowań, w przypadku których opłata odpadowa byłaby najniższa – dzięki temu, jeśli nie uda się uniknąć zapłaty, opłata produktowa nie okaże się aż tak uciążliwym kosztem dla przedsiębiorstwa.