Recykling styropianu - czyli jak utylizować opakowania polistyrenowe?

Pośpiech i dynamiczne życie sprawiają, że dla niektórych stołowanie się na mieście i jedzenie gotowych produktów stają się codziennością. Korzystając z dań na wynos czy prowadząc lokal gastronomiczny oferujący opakowania ze styropianu, po ich zużyciu mamy zadanie: pozbyć się tego odpadu. Styropian uznawany jest za tworzywo sztuczne. Co z tymi opakowaniami zrobić? Wyrzucić do plastiku, czy do odpadów zmieszanych? Czy można go przerobić? Sprawdźmy, jak przebiega recykling styropianu.

Czym jest styropian (polistyren) i jak powstaje?

Styropian to nazwa handlowa dla spienionego polistyrenu. Powstaje poprzez spienienie polistyrenu. Swoją spienioną strukturę otrzymuje podczas jednokrotnego lub wielokrotnego podgrzania granulek parą wodną. Powstała materia składa się z cząsteczek o obłym kształcie, między którymi występują pustki powietrza, a ich wielkość i liczba wpływają na gęstość materiału. Co ciekawe, proces otrzymywania polistyrenu, zwanego styropianem, jeszcze przed II wojną światową w Polsce odkrył polski chemik Kazimierz Smoleński.

Te bardzo małe, białe kuleczki, zgrzane ze sobą w postaci styropianu, mogą być przetworzone w przeróżne rzeczy. Materiału używa się do izolacji ciepła i wilgoci, dlatego stosowany jest zarówno w budownictwie, jak i w gastronomii, do łatwego przenoszenia potraw po włożeniu ich w opakowania ze styropianu. Stąd wynika popularność polistyrenu jako materiału, z którego wykonane są między innymi opakowania cateringowe, a także tacki lub talerzyki.

Metody recyklingu styropianu – co warto wiedzieć?

Recycling styropianu polega na tym, by opakowania, które już zostały zużyte, przetworzyć i wykorzystać ponownie. Najpierw zużyte opakowania ze styropianu należy zebrać, dlatego ważne jest, aby śmieci odpowiednio segregować. Ponieważ styropian jest szkodliwy, rozkłada się od kilku do nawet miliona lat (zależy to od warunków składowania). Recykling jest zatem jednym z najważniejszych sposobów na wspieranie środowiska naturalnego.

Proces recyklingu styropianiu rozpoczyna się od podzielenia go na klasy i zbiory. Następnie usuwa się z niego powietrze, którego często jest około 90%. Taki sprasowany materiał przetapia się w granulat, by potem przy pomocy wtryskarek wytworzyć nowe przedmioty czy opakowania. Jedną z metod recyklingu styropianu jest sprasowywanie produktów styropianowych pod ciśnieniem przez specjalne maszyny. Inną metodą jest skorzystanie z tzw. kompaktora z funkcją grzania. Odzyskany materiał można użyć na przykład do produkcji lustrzanej ramy czy ramek na zdjęcia. Materiał pochodzący ze zrecyklingowanego styropianu staje się więc korzystnym surowcem, oszczędzającym zasoby.

Jak utylizować styropianowe opakowania?

W opakowania styropianowe w celu zabezpieczenia produktów pakuje się ich coraz większą ilość, co powoduje, że utylizacja styropianu jest ważnym tematem. Utylizować opakowania styropianowe można przy użyciu specjalistycznych maszyn, jak np. kompaktor EPS (skrót od polistyren ekspandowany). Poprzez utylizację styropianu możemy nie tylko chronić środowisko oraz oszczędzać energię, ale także zyskiwać ekonomicznie.

Innym dość nietypowym pomysłem utylizacji styropianowych opakowań może być karmienie nim larw drewnojadów. Metodę tę odkrył polski nastolatek, który będąc wielkim miłośnikiem gadów, posiadane okazy karmił larwami. Pewnego razu przez przypadek zauważył, że zjadają one styropian. Pomysł jest w trakcie badań, a jego autor dąży do uzyskania patentu polskiego, a potem o uzyskaniu patentu Europejskiego i spieniężenia swojego odkrycia.

Utylizowanie poprzez recykling to jedyne rozwiązanie, które pozwoli uniknąć powiększających się stert odpadów lub choćby w jakiś sposób je ograniczyć.

Czy opakowania ze styropianu znikną z rynku?

W związku z możliwością recyklingu, opakowania ze styropianu raczej jeszcze długo z rynku nie znikną. Z wielu stron od naukowców, którym leży na sercu dobro planety słychać głosy, żeby pozbyć się wszelkiego rodzaju plastiku. Mimo to styropianowe opakowania – teoretycznie jednorazowego użytku – z racji faktu, że można je przetworzyć, są cenne. Zakaz korzystania ze styropianowych pojemników trochę wstrząsnął rynkiem opakowań jednorazowych. Wówczas organizacja Foam Recycling Coalition przyznała Polsce grant w wysokości 50 000 dolarów. W założeniu pieniądze miały zostać rozporządzone na zorganizowanie programu recyklingu styropianu w miejscach lokalnych zbiórek odpadów. Tak kosztowna inwestycja oczywiście nie zakładała usunięcia tej gałęzi produkcji, a raczej jeszcze lepsze jej wykorzystanie. Przetworzony EPS jest więc w pewnym sensie kolejnym surowcem, potrzebnym do dalszej produkcji. Ponadto styropianowe opakowania cechują się właściwościami, które trudno jest uzyskać w innych tworzywach. Styropian nie wchłania wilgoci, więc może być świetnym izolatorem. Można w nim przechowywać i przenosić zarówno ziemne jak i ciepłe potrawy, a ponieważ równocześnie jest lekki, nie dodaje zbyt dużego ciężaru.