Opakowania do żywności - jakie wymagania muszą spełniać?

Z opakowań do żywności korzystamy na co dzień. Rzadko jednak zastanawiamy się, jakie kryteria muszą spełnić, zanim trafią do naszych rąk. Tymczasem opakowania wykonane z niewłaściwych materiałów lub w niewłaściwy sposób, mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia człowieka. Dlatego też, jeśli chodzi o opakowania do żywności wymagania są jasno określone w przepisach unijnych oraz krajowych. Jakim normom podlegają?

Opakowania na żywność a prawo

Od początku XX wieku, kiedy to pojawiły się pierwsze jednorazowe opakowania do żywności ludzie na całym wyjątkowo chętnie sięgają po tzw. jednorazówki. Są lekkie, wygodne i uniwersalne, nic więc dziwnego, że ich zużycie stale rośnie. Przeciętny Polak co roku zużywa ok. 160 kg opakowań jednorazowych. Średnia unijna jest jednak jeszcze wyższa i wynosi ok. 180 kg.

Większość tych opakowań to oczywiście opakowania do żywności. Powszechność stosowania tego typu produktów sprawiła, że konieczne było opracowanie ram prawnych, definiujących standardy produkcji, oznaczania i przechowywania opakowań na żywność. Wszystko po to, by korzystanie z nich nie odbijało się negatywnie na zdrowiu konsumentów.

Obecnie wymagania wobec tego typu opakowań definiuje wiele aktów prawnych, których źródłem jest Unia Europejska oraz ustawodawstwo krajowe, w tym m.in.:

• Rozporządzenie (WE) nr 1935/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu żywności;
• Rozporządzenie Komisji (WE) nr 2023/2006 w sprawie dobrej praktyki produkcyjnej w odniesieniu do materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością;
• Rozporządzenie Komisji (WE) nr 450/209 w sprawie aktywnych i inteligentnych materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością;
• Rozporządzenie Komisji (WE) nr 10/2011 w sprawie materiałów i wyrobów z tworzyw sztucznych, przeznaczonych do kontaktu z żywnością;
• Rozporządzenie Komisji (WE) nr 2828/2008 w sprawie materiałów i wyrobów z tworzych sztucznych przeznaczonych do kontaktu z żywnością, pochodzących z recyklingu;
• Ustawa  z dnia 11 maja 2001 roku o opakowaniach i odpadach opakowaniowych, 
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie wykazu substancji, których stosowanie jest dozwolone w procesie wytwarzania lub przetwarzania materiałów i wyrobów z innych tworzyw niż tworzywa sztuczne przeznaczonych do kontaktu z żywnością;
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie granicznej kontroli sanitarnej środków spożywczych oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością;
• Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia.

Opakowania do żywności – wymagania

Głównym zadaniem opakowań przeznaczonych do kontaktu z żywnością wciąż jest zabezpieczenie jej przed czynnikami zewnętrznymi, takimi jak wilgoć, zanieczyszczenia, temperatura czy promieniowanie słoneczne.

Wszelkiego rodzaju pojemniki i jednorazowe pudełka do żywności muszą zatem charakteryzować się:

• szczelnością,
• odpornością mechaniczną,
• higienicznością,
• odpornością na degradację mikrobiologiczną.

Oprócz tego, opakowania na żywność muszą być wykonane w taki sposób i z takich materiałów, które uniemożliwią zanieczyszczenie jedzenia przez same opakowanie.

Składniki tworzywa, z którego wykonane jest opakowanie nie mogą zatem:

• w warunkach użytkowania, wnikać w żywność, w ilości, która mogłaby zaszkodzić zdrowiu konsumenta,
• powodować niemożliwych do przyjęcia zmian składu żywności,
• zmieniać smaku, aromatu i wyglądu produktu. Niedopuszczalna jest m.in. sytuacja, w której opakowanie ukrywało by np. zepsucie żywności lub w jakikolwiek inny sposób wprowadzały konsumentów w błąd,
• być wyprodukowane z materiałów zawartych w wykazie substancji dozwolonych do kontaktu z żywnością (chyba, że prawo lokalne stanowi inaczej).

W przypadku opakowań zadrukowanych, niedopuszczalne jest, aby powierzchnia pokryta farbą drukarską miała bezpośrednią styczność z żywnością.

Opakowania do żywności, które w chwili wprowadzania na rynek nie weszły jeszcze w kontakt z żywnością (a zatem wszelkie opakowania jednorazowe sprzedawane jako oddzielne produkty) muszą również posiadać odpowiednie oznaczenie. Wymagane jest m.in. oznaczenie opakowań, informujące o przeznaczeniu “do kontaktu z żywnością”, a także dane na temat producenta lub sprzedawcy.

Jeśli chodzi o producenta opakowań, to musi on posiadać stosowne zezwolenia oraz musi przestrzegać dobrych praktyk produkcyjnych i higienicznych.

Wymagania dla opakowań do żywności wykonanych z różnych materiałów

Oprócz spełniania powyższych, ogólnych kryteriów, opakowania do żywności muszą również spełniać szereg wymagań związanych z materiałem wykonania.

Dla przykładu, opakowania plastikowe lub wykonane z innych tworzyw sztucznych muszą przechodzić szczegółowe badania migracji mikroskładników opakowania do żywności. Substancje wykorzystywane w produkcji takich opakowań muszą być również bezpieczne – nie mogą wykazywać działania mutagennego, rakotwórczego czy szkodliwego dla rozrodczości.

Również opakowania papierowe i tekturowe muszą spełnić wyśrubowane standardy, m.in.:

• Niedopuszczalne jest produkowanie opakowań z wykorzystaniem barwników azowych;
• Rozjaśniacze optyczne nie mogą migrować do żywności;
• Opakowanie nie może mieć konserwującego wpływu na zawartość;
• Zawartość substancji takich jak chlorki, metale i inne, nie mogą przekraczać norm określonych w prawie.

W ostatnich kilkudziesięciu latach pojawiło się wiele uregulowań prawnych, które miały na celu podniesienie jakości opakowań do żywności. Wprowadzono m.in. wyśrubowane normy związane ze składem i bezpieczeństwem takich opakowań. Uni-Pack od początku działania przykładał ogromną wagę do klasy oferowanych produktów. W naszej ofercie znajdziecie zatem wyłącznie produkty najwyższej jakości, posiadające wszystkie niezbędne atesty.